متخصص ارتوپد شانه
متخصص ارتوپد شانه : مفصل شانه متحرک‌ترین مفصل بدن است، به همین دلیل درد مفصل شانه شایع‌ترین مشکل اسکلتی ـ عضلانی است. چون دامنه حرکتی شانه بسیار بالا است، به همین علت این مفصل همواره در معرض آسیب‌دیدگی قرار دارد.آسیب دیدن یا بیماری مفصل شانه باعث شانه درد شدید در فرد میشود. آسیب ممکن است در رباط، بورس یا تاندونهای اطراف شانه، رباط، غضروف، مینیسک و استخوان‌های این مفصل رخ دهد.
علت درد شانه چیست
به گفته متخصص ارتوپد شانه درد مداوم شانه ممکن است پی‌آمد ، التهاب تاندون (تاندونیت)، التهاب بورس، شانه منجمد یا یخ‌زده، پارگی روتاتور کاف،نکروز آواسکولار (بافت مردگی در اثر نرسیدن خون)، سندرم گیر افتادن شانه، آرتروز شانه یا هر نوع آسیب دیدگی یا سانحه باشد. درد شانه ممکن است موضعی باشد یا در ناحیه‌های اطراف شانه نیز منتشر شود. اکثر موارد شانه درد نگران کننده نیست و با اقدام‌های محافظه کارانه قابل پیشگیری و درمان می‌باشد
تشخیص متخصص ارتوپد شانه
متخصص ارتوپد شانه پس از بررسی علائم و شرح حال بیمار شانه را معاینه کرده و مفصل را با دقت در تمام جهات حرکت می‌دهد تا ببیند که آیا حرکت مفصل محدود شده است و حرکت دادن شانه باعث درد میشود یا خیر. متخصص ارتوپد شانه جهت تشخیص افتراقی و رد احتمال ابتلا به دیگر علل سفتی و گرفتگی و یا درد دستور رادیولوژی، ام آر آی و سونوگرافی می‌دهد
علائم جدی همراه با درد شانه
۱-به سختی استفاده کردن از بازو
۲-دشواری در جابجا کردن اشیاء
۳-آسیب ناشی از بدشکلی مفصل
۴-درد گرفتن شانه هنگام بی‌حرکت بودن آن یا بروز درد شبانه
۵-ناتوانی در بالا بردن دست
۶-کبودی اطراف مفصل شانه یا بازو
۷-درد مداوم شانه
۸-ورم کردن داخل یا اطراف مفصل شانه یا بازو
آرتروپلاستی چیست
آرتروسکوپی به روشی گفته میشود که جراحان ارتوپد از آن برای مشاهده، تشخیص و ترمیم مشکلات درون یک مفصل استفاده می‌کنند جراحی های آرتروسکوپیک یا همان جراحی هایی که در بین مردم به جراحی های لیزری معروف است
به گفته متخصص ارتوپد شانه آرتروپلاستی به جراحی هایی گفته می شوند که در آن جراح بدون نیاز به ایجاد برش های وسیع در پوست ، بافتهای زیرجلدی و عضلات می تواند اعمال جراحی را با استفاده از دستگاه آرتروسکوپیک که امکان دید کافی داخل مفصلی و انجام اعمال جراحی را از طریق برشهای بسیار کوچک امکان پذیر می نماید ، انجام دهد
روش جراحی آتروپلاستی
نکته مهم این است که اعمال جراحی آرتروسکوپیک بعلت آن که آسیب کمتری به بافتهای اطراف مفصل می زنند موجب می شوند تا اولا میزان چسبندگی های بعد از عمل و در نتیجه محدودیت های حرکتی در مفصل به حداقل برسد و از طرفی میزان عفونت در این اعمال جراحی بسیار کمتر از اعمال جراحی باز می باشد. از طرفی بازگشت به فعالیت در این بیماران سریعتر می باشد.
آرتروپلاستی بر روی اکثر مفاصل بزرگ بدن قابل انجام می باشند و یکی از مفاصلی که این اعمال جراحی بر روی آن به طور شایع انجام می شود شانه است.بسیاری از بیماریهای شانه که نیازمند عمل جراحی می باشند ، می توانند از این طریق تحت عمل جراحی قرار گیرند.
از جمله اعمال جراحی آرتروسکوپیک شایع در شانه عبارتند از :
- ترمیم آرتروسکوپیک پارگی تاندونهای روتاتورکاف
- ترمیم آرتروسکوپیک پارگی های لابروم برای دررفتگی های مکرر شانه
- آزاد سازی کپسولی در بیماران مبتلا به شانه یخ زده
- بازسازی نواقص استخوانی گلنوئید که موجب دررفتگی مکرر شانه می شوند
- درمان بیماری ایمپینجمنت
- جااندازی و ثابت کردن برخی از شکستگی های مفصل شانه
- درمان استئوآرتریت های (آرتروز) مفصل شانه در افراد جوان
- درمان برخی موارد رسوب کلسیم در تاندونهای روتاتورکاف
![متخصص ارتوپد شانه]()
اقسام جراحی‌های آرتروسکوپی
از جراحی‌های رایج آرتروسکوپی می‌توان موارد زیر را نام برد:
۱- ترمیم روتاتور کاف
۲- برداشتن خارهای استخوانی
۳- برداشتن یا ترمیم لابروم
۴- ترمیم رباط‌ها
۵- برداشتن بافت ملتهب یا غضروف‌های سست شده
۶-عمل ترمیمی برای جلوگیری از دررفتگی‌های مکرر شانه
در اینجا باید اشاره کرد که اعمال جراحی دیگری مانند برداشتن فشار از روی عصب، ترمیم شکستگی‌ها و برداشتن کیست نیز می‌توانند به روش آرتروسکوپی انجام شوند، گر چه مانند اعمال ذکر شده در بالا رایج نیستند. برخی از عملهای جراحی مانند تعویض مفصل شانه، هنوز به عمل جراحی از نوع باز و با بریدگی‌های بزرگ نیاز دارند
تفاوت جراحی آرتروپلاستی با روش جراحی باز
۱- روش آرتروپلاستی با توجه به بالاتر بودن تکنولوژی مورد نیاز آن و وسایلی که در طی عمل برای جراحی لازم است هزینه بالاتری نسبت به عمل جراحی باز دارد.
۲-در روش های باز جراحی نیاز به برش جراحی هست که گاها این برش وسیع بوده و احتمال صدمه بیشتری برای نسوج و عضلات می باشد
۳-.در مفصل شانه که مفصلی عمقی است روشهای جراحی باز برای درمان پارگی های کپسول و لابروم شانه و نیز درمان آسیب های تاندون روتاتور کاف شانه با احتمال بیشتری از ایجاد خشکی مفصلی بعد از عمل همراه است,
۴ دوره نقاهت بعد از عمل جراحی باز نسبت به جراحی آرترو پلاستی بیشتر است می یابد.
۵-در ضمن شانس عفونت در جراحی باز بیشتر از عمل آرتروسکوپی شانه است. افزایش طول مدت دوره نقاهت و هزینه های ناشی از آن می تواند هزینه درمان بیمار را افزایش دهد
در آخر با توجه به موارد بالا می توان نتیجه گرفت که اگرچه در ظاهر هزینه عمل آرتروسکوپی شانه از جراحی باز بالاتر هست اما به خاطر کاهش هزینه های بعد از عمل و کاهش دوره نقاهت بیمار, در مجموع کم هزینه تر از عمل جراحی باز است.
دوره نقاهت پس از جراحی آرتروپلاستی
بعد از عمل شما به مدت یک تا دو ساعت در اتاق ریکاوری هستید. پرستاران مراقب شما هستند و اگر نیاز به دارویی باشد به شما می دهند. شما به فردی برای اینکه شما را به خانه برساند و در شب اول پیش شما باشد نیازمندید
مزایای روش جراحی آرتروسکوپی
۱-جراحی آرتروسکوپی نسبت به جراحی باز زمان ریکاوری کوتاه تری دارد و احتمالا بیمار در چند روز اول پس از این عمل درد کمتری را احساس می کند .
۲-به دلیل کوچک و باریک بودن آرتروسکوپ و ابزار جراحی استفاده‌شده، جراح شما می‌تواند از برشهای بسیار کوچک‌تری نسبت به جراحی باز معمولی استفاده کند. این کار موجب کمتر شدن درد برای بیمار، کاهش خطر عفونت و چسبندگی، کاهش مدت زمان مورد نیاز برای بهبودی و برگشت سریع تر به فعالیتهای عادی میشود
برخی ازمشکلات مربوط به شانه و نحوه درمان آنها
۱-بورسیت یا التهاب تاندون
بورسیت یا التهاب تاندون می تواند با استفاده بیش از اندازه از فعالیتهای تکراری همچون شنا، نقاشی یا وزنه برداری رخ دهد. این فعالیتها موجب مالش یا فشردن (برخورد) روتاتور کاف زیر آکرومیون و در مفصل آکرومیوکلاویکولار می شود. در ابتدا با تغییر فعالیتهایی که باعث بروز درد می شوند و با یک برنامه توانبخشی برای شانه، این مشکلات درمان خواهند شد.
۲-برخورد و پارگی ناقص روتاتور کاف
پارگی ناقص روتاتور کاف می تواند با التهاب مزمن و گسترش اسپرز در قسمت زیرین آکرومیون یا مفصل آکرومیوکلاویکولار همراه باشد.درمان غیر جراحی محافظه کارانه عبارتند از اصلاح فعالیتها، ورزش سبک و گاهی اوقات تزریق کورتیزون. درمان غیر جراحی در اکثر موارد موفقیت آمیز است. اگر موفق نبود، اغلب برای حذف اسپرزها در قسمت زیرین آکرومیون یا مفصل آکرومیوکلاویکولار و ترمیم روتاتور کاف می بایست عمل جراحی صورت پذیرد.پارگی کامل روتاتور کاف اغلب موارد ناشی از برخورد، پارگی ناقص روتاتور کاف، بلند کردن اجسام سنگین یا افتادن است. درمان غیر جراحی در اکثر موارد تنها با تغییر و اصلاح فعالیتها موفقیت آمیز بوده است.اگر درد همچنان ادامه داشت، به منظور ترمیم پارگی روتاتور کاف شاید نیاز به جراحی باشد. تکنیکهای آرتروسکوپی موجب اصلاح اسپرزها، ارزیابی روتاتور کاف و ترمیم برخی از پارگیها می شوند. به منظور بازگرداندن عملکرد شانه، به توانبخشی گستردهای نیاز است.
تعویض مفصل شانه چیست
بخش‌های آسیب دیده شانه در جراحی تعویض مفصل شانه برداشته میشود و با قطعه‌های مصنوعی به نام پروتز جایگزین می‌گردد. این روش درمانی به دو صورت انجام میشود یا فقط سر استخوان بازو -گوی-تعویض میشود، یا هم گوی و هم کاسه _حفره گلنوئید_ جایگزین میشود.
دلایل تعویض مفصل شانه چیست
عارضه‌های گوناگونی منجر به ناتوانی و بروز درد شانه میشود و جراحی تعویض مفصل شانه را ضروری می‌سازد. بعضی از این عارضه‌ها عبارت‌اند از:
۱-ابتلا به آرتریت پس از وارد شدن ضربه و صدمه دیدن
۲-آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی
۳-آرتروپاتی پارگی عضله چرخاننده شانه (روتاتور کاف)
۴-آرتروز شانه (بیماری فرسایش و تخریب مفصل)
۵-شکستگی شدید
۶- استئونکروز یا مرگ استخوان
۷- جراحی ناموفق تعویض مفصل شانه
مراحل معاینات ارتوپدی شانه
معاینات ارتوپدی شانه از سه جزء تشکیل شده است :
۱-ارائه تاریخچه پزشکی به منظور جمع آوری اطلاعات مربوط به مشکل کنونی بیمار طول مدت علائم؛ درد و محدودیتها؛ صدمات و درمانهای گذشته صورت پذیرفته با دارو یا عمل جراحی.
۲-معاینات فیزیکی به منظور ارزیابی تورم، حساسیت به لمس، دامنه حرکت، قدرت یا ضعف، ناپایداری، و/یا تغییر شکل شانه.
۳-آزمایشات تشخیصی، مانند اشعه ایکس که در موقعیتهای مختلف از شانه عکس گرفته می شود.
۳-تصویربرداری رزونانس مغناطیسی یا ام آر آی (MRI) ممکن است برای ارزیابی بافتهای نرم شانه مفید باشد. اسکن توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن) ممکن است برای ارزیابی قطعات استخوان شانه مورد استفاده قرار گیرد.
۴-متخصص ارتوپد شانه نتایج معاینات را با بیمار در میان می گذارد و در مورد بهترین روش درمان صحبت می کند. فرد و متخصص ارتوپد شانه ممکن است بر این امر توافق داشته باشید که جراحی بهترین گزینه درمانی است. پزشک ارتوپد معالج در مورد خطرات بالقوه و عوارضی که ممکن است پیش آید بهبیمار توضیحاتی را خواهد داد. متخصص ارتوپد شانه ممکن است در مورد اهدای خونتان صحبت کند تا در صورت نیاز در حین عمل جراحی از آن استفاده شود.
برخی از عملهای جراحی برای چند روز نیاز به بستری شدن دارند. متخصص ممکن است در مورد برنامه ریزی های بعد از عمل جراحی با شما صحبت کند. شاید به مراقبت طولانی مدت در بیمارستان نیاز پیدا کنید یا اینکه حتی بعد از برگشت به خانه نیاز به فردی باشد که از شما مراقبت کند.
دکتر حامد حکیمی – ارتوپد
